პარლამენტი ბჭობდა, ზუგდიდის სასამართლო და პროკურატურა იცინოდა?!

28.02.2008
რატომ დარჩა ნინო ბურჯანაძისა და მიხეილ მაჭავარიანის სიტყვა ,,ხმად მღაღადებლისა უდაბნოსა შინა"...
თამარ ლეფსვერიძე

,,თავისუფალი გაზეთი" უკვე მეორე თვეა ცდილობს იმის გარკვევას, თუ რატომ ვერ ჩააღწია პარლამენტის დადგენილებამ ,,კერძო საკუთრების უფლების უზრუნველყოფის ხელშემწყობი დამატებითი ღონისძიებების შესახებ" ზუგდიდის პროკურატურასა და სასამართლოში. არადა, საპრეზიდენტო არჩევნების წინ დიდი ზარ-ზეიმით გამოცხადებული ეს დადგენილება იმიტომ არ მიუღიათ, რომ რიგ უწყებებს, თავიანთი შეხედულებებისა და კეთილი ნების მიხედვით ეხელმძღვანელათ.

სხვათაშორის, დადგენილება ნორმატიული აქტია და სხვა თუ არაფერი, სათვალავში მაინც უნდა ,,ჩააგდონ". ზემოთაღნიშნულ უწყებებს დადგენილებისთვის თვალი მაინც რომ გადაევლოთ, მე-3, მე-4 და მე-5 პუნქტებში, ასეთ რამეს ამოიკითხავდნენ:
3. საგამოძიებო ორგანოებმა ამ დადგენილების ამოქმედებიდან 10 დღის ვადაში, კანონის შესაბამისად მიიღონ გადაწყვეტილებები საკუთრების (საკუთრების შეძენის საფუძვლის) განკარგვის მართლზომიერების დასადგენად სისხლის სამართლის საქმეთა გამოძიების შეწყვეტის თაობაზე იმ სახელმწიფო ან თვითმმართველი ერთეულის ქონებასთან მიმართებით, რომელზედაც საკუთრების შეძენა განხორციელდა ან საკუთრების შეძენის საფუძველი წარმოიშვა სამართლებრივი აქტით ან გარიგებით ,,ქონების ლეგალიზების შესახებ" საქართველოს კანონის ამოქმედებამდე.
4. შესაბამისმა ადმინისტრაციულმა ორგანოებმა და საგამოძიებო ორგანოებმა, 2007 წლის 22 დეკემბრამდე წარმოუდგინონ საქართველოს პარლამენტს ინფორმაცია ამ დადგენილების პირველი-მე-3 პუნქტების შესრულების მდგომარეობის თაობაზე.
5. ეს დადგენილება ამოქმედდეს გამოქვეყნებისთანავე
,,თავისუფალი გაზეთის+" 2008 წლის #2 გამოქვეყნდა სტატია სახელწოდებით: ,,როგორ სძალავენ სამეგრელო-ზემო სვანეთის პროკურატურაში ცრუ ჩვენებებს და აკონტროლებს თუ არა სიტუაციას როლანდ ახალაია?!". ჟურნალისტური გამოძიების დეტალებზე აღარ დავკონკრეტდებით. უბრალოდ შეგახსენებთ, რომ საქმე ეხება 60 წლის ავადმყოფ ქალბატონს, გულნარა ჯინჯოლავას, რომელსაც ბრალად ედება: თაღლითობა, ქონებრივი უფლების მიღება მოტყუებით წინასწარი შეთანხმებით ჯგუფის მიერ, დიდი ოდენობით და წინასწარი შეცნობით დანაშაულებრივი გზით მოპოვებული ნივთის გასაღება დიდი ოდენობით, რამაც სახელმწიფოს მილიონ ლარზე მეტი ზარალი მიაყენა.
ზემოაღნიშნულ სტატიაში, დოკუმენტური მასალის დართვით ვრცლად ვისაუბრეთ ყველა იმ ტყუილსა და ცილისწამებაზე, რასაც ამ საქმეში ყოველი ფეხის ნაბიჯზე შეხვდებით.
საერთოდაც, ამ ყველაფერს თავი რომ დავანებოთ, ეს არის საქმე, რომელსაც პირდაპირ ეხება ის დადგენილება, რაზეც შესავალში ვისაუბრეთ და რომელიც სოფლის ბირჟაზე ნამდვილად არ მიუღიათ. როლანდ ახალაიას სტრუქტურისა და ზუგდიდის სასამართლოს ზოგიერთ მოსამართლეს, თვალსაჩინოებისა და გააზრებისთვის გვინდა შევთავაზოთ საქართველოს პარლამენტის იურიდიული კომიტეტის წერილი:

საქართველოს გენერალურ პროკურორს ქალბატონ ეკატერინე ტყეშელაშვილს
ქალბატონო ეკატერინე
გიგზავნით საქართველოს პარლამენტის იურიდიულ საკითხთა კომიტეტში შემოსულ მოქ. გულნარა ჯინჯოლავას განცხადებას(# 7950-07), რომელშიც განმცხადებელი ითხოვს საქართველოს პარლამენტის 2007 წლის 22 ნოემბერს მიღებული ,,კერძო საკუთრების უფლების უზრუნველყოფის ხელშემწყობი დამატებითი ღონისძიებების შესახებ" დადგენილების მე-3 პუნქტის აღსრულების უზრუნველყოფის საკითხში დახმარებას.
სამეგრელო-ზემო სვანეთის საოლქო პროკურატურაში განმცხადებლის წინააღმდეგ დაწყებულია სისხლის სამართლებრივი დევნა საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 180-ე მუხლის მე-2 ნაწილის ,,ა" და ამავე მუხლის მე-3 ნაწილის ,,ბ" პუნქტებით და 186-ე მუხლის მე-2 ნაწილის ,,დ" პუნქტით, დანაშაული მიმართული სახელმწიფო ქონების წინააღმდეგ, მისი მართლსაწინააღმდეგო მისაკუთრების მიზნით და ასევე წინასწარი შეცნობით დანაშაულებრივი გზით მოპოვებული სახელმწიფო ქონების გასაღება.
საქართველოს პარლამენტმა, კონსტიტუციით დადგენილი საკუთარი განსაკუთრებული უფლების რეალიზაციის საფუძველზე, კერძოდ ქვეყნის საშინაო პოლიტიკის ძირითადი მიმართულებების განსაზღვრის მიზნით, დაადგინა, რომ ზემოაღნიშნული დადგენილების ამოქმედებიდან 10 დღის ვადაში, საგამოძიებო ორგანოებმა მიიღონ გადაწყვეტილება საკუთრების (საკუთრების შეძენის საფუძვლის) განკარგვის მართლზომიერების დასადგენად სისხლის სამართლის საქმეთა გამოძიების შეწყვეტის თაობაზე სახელმწიფო ან თვითმმართველი ერთეულის იმ ქონებაზე, რომეზედაც საკუთრების შეძენა განხორციელდა ან საკუთრების შეძენის საფუძველი წარმოიშვა სამართლებრივი აქტით ან გარიგებით ,,ქონების ლეგალიზების შესახებ" საქართველოს კანონის ამოქმედებამდე.
წარმოდგენილი განცხადებიდან ირკვევა, რომ სახელმწიფო მოქალაქეს ედავება სახელმწიფო ქონების თაღლითურად, მართლსაწინააღმდეგო მისაკუთრებისა და ასევე წინასწარი შეცნობით დანაშაულებრივი გზით მოპოვებული სახელმწიფო ქონების გასაღების საკითხში. შესაბამისად, საკუთრების შეძენის საფუძვლისა და განკარგვის მართლზომიერების კუთხით.
განმცხადებლის მითითებით, სამართალდამცავ ორგანოებს დადგენილებით გათვალისწინებული გადაწყვეტილება საკუთრების (საკუთრების შეძენის საფუძვლის) განკარგვის მართლზომიერების დასადგენად სისხლის სამართლის ამ კონკრეტულ # 830784 საქმეზე გამოძიების შეწყვეტის თაობაზე ჯერ კიდევ არ მიუღიათ.
ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, გთხოვთ შეისწავლოთ აღნიშნული განცხადება და თქვენს დაქვემდებარებაში მოქმედ შესაბამის სამსახურს დაავალოთ კანონმდებლობით დადგენილი სათანადო ღონისძიებების გატარება ქვეყნის საშინაო პოლიტიკის განმსაზღვრელი უმნიშვნელოვანესი დადგენილების უზრუნველსაყოფად.
პატივისცემით
კომიტეტის თავმჯდომარე
ლევან ბეჟაშვილი
**
როგორც ბატონი ლევანი უწოდებს, ,,ქვეყნის საშინაო პოლიტიკის განმსაზღვრელი უმნიშვნელოვანესი დადგენილების უზრუნველყოფა", ისევე ევალება სასამართლოს, როგორც პროკურატურას.
22 ნოემბერს მიღებული ამ დადგენილების შესახებ, ზუგდიდის რაიონული სასამართლო, ალბათ 3 დეკემბერს მაინც უნდა ყოფილიყო საქმის კურსში.
სასამართლოში კი მოვლენები ასე ვითარდებოდა:
2007 წლის 12 ოქტომბერს, ზუგდიდის რაიონული სასამართლოს მოსამართლემ დავით კეკენაძემ, 5 წუთში ისე შეუფარდა აღკვეთის ღონისძიება გულნარა ჯინჯოლავას, რომ მისთვის დაცვის საშუალება არც კი მიუცია.
2007 წლის 30 ნოემბერს, ჯინჯოლავას დამცველებმა შუამდგომლობით მიმართეს ზუგდიდის რაიონულ სასამართლოს, აღკვეთის ღონისძიების შეცვლისა და გირაოს შეფარდების შესახებ. მიუხედავად იმისა, რომ გულნარა ჯინჯოლავა დაავადებული იყო მძიმე ავადმყოფობებით და გირაოს თანხა 10 ათას ლარს შეადგენდა, 1 დეკემბრის დადგენილებით, მოსამართლე ჯეირან მორგოშიამ შუამდგომლობა დაუშვებლად ცნო.
ორი დღის შემდეგ, 3 დეკემბერს, საღამოს 6 საათზე, გამომძიებელმა რომეო საჯაიამ ზუგდიდის მე-4 საპყრობილეში მიაკითხა ბრალდებულს და უთხრა, - მომეცი აღიარებითი ჩვენება და გაგათავისუფლებო. გამომძიებელმა ჯინჯოლავასგან უარი მიიღო.
რაოდენ საოცარიც არ უნდა იყოს, საჯაიამ მოულოდნელად ბრალდებული, აღკვეთის ღონისძიების შესაცვლელად სასამართლოში წაიყვანა.
როგორც ,,თავისუფალი გაზეთისთვის" გახდა ცნობილი, მოსამართლე კეკენაძე გამომძიებელს გაუწყრა, გუშინ მოსამართლე ჯეირან მორგოშიამ არ დააკმაყოფილა შუამდგომლობა, კოლეგასთან ცუდად გამომივა, თან აღიარებითი ჩვენება არ არის, გირაოს ვერ შევუფარდებო. კეკენაძემ, გამომძიებელს აღიარებითი ჩვენების მისაღებად, 30 წუთი მისცა და ოთახიდან გავიდა. ბრალდებულს გამომძიებელმა ,,განუმარტა": თუ ის ეტყოდა სასამართლოს, რომ ინანიებდა ჩადენილ დანაშაულს, სახლში გაუშვებდნენ. სასამართლოში, დაცვის გარეშე დარჩენილმა 60 წლის ავადმყოფმა ქალბატონმა, რომელმაც თითქმის ორი თვე გაუსაძლის პირობებში გაატარა, მართლაც უთხრა სასამართლოს, რომ ინანიებდა დანაშაულს და გირაოს თანხას გადაიხდიდა. 2007 წლის 3 დეკემბერს, კეკენაძემ ჯინჯოლავას აღკვეთის ღონისძიება - გირაოს 2000 ლარის გადახდით შეუცვალა.
ჩნდება საფუძლიანი ეჭვი, რომ გამომძიებელ რომეო საჯაიას ასეთი ,,ოპერატიული" ქმედება, სწორედ პარლამენტის მიერ მიღებული დადგენილებით და იმ სუსტი ბრალდებით იყო გამოწვეული, რომელსაც სამართლებრივი თვალსაზრისით, ზემდგომ ინსტანციებში, მათთვის სერიოზული პრობლემები შეიძლებოდა შეექმნა.
აქვე ჩნდება კითხვა: თუკი სასამართლომ 1 დეკემბერს უარი თქვა 10 000 ლარიან გირაოზე, 3 დეკემბერს რატომ დათანხმდა 2000 ლარზე? თანაც იმ ვითარებაში, როდესაც სახელმწიფოსთვის მიყენებულ მილიონ ლარ ზარალზეა საუბარი?!
საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციის თავმჯდომარე, გიორგი ჩხეიძე ,,თავისუფალ გაზეთთან" კომენტარში აცხადებს, რომ მსგავსი პრეცედენტი მის პრაქტიკაში არ ყოფილა. ანალოგიური შემთხვევა არ ახსოვს და არც არასოდეს გაუგია ადვოკატ ეკა ბესელიასაც.
აღნიშნულ საკითხზე, კომენტარის გაკეთება ვთხოვეთ ზუგდიდის რაიონულ სასამართლოს, რომელსაც უზენაესი სასამართლოს საზოგადოებასთან ურთიერთობის სამსახურის ხელმძღვანელი, ნანა ვასაძე დაუკავშირდა. ზუგდიდის რაიონული სასამართლოს პოზიციაზე დაყრდნობით, მან განგვიმარტა, რომ: ,,მოცემულ შემთხვევაში, ზუგდიდის სასამართლომ იხელმძღვანელა ახლადაღმოჩენილი გარემოებით - გულნარა ჯინჯოლავას აღიარებითი ჩვენებით. სასამართლომ განიხილა შუამდგომლობა, საქმის მასალები და თვლის რომ ბრალდებულ გ. ჯინჯოლავას შუამდგომლობა დაშვებულ უნდა იქნეს განსახილველად შემდეგ გარემოებათა გამო: ბრალდებული გ. ჯინჯოლავა აღიარებს მის მიერ ჩადენილ მართლსაწინააღმდეგო ქმედებას. ის მზად არის ითანამშრომლოს გამოძიებასთან და დაეხმაროს საქმეზე ობიექტური ჭეშმარიტების დადგენაში, წარმოდგენილი მასალების თანახმად, გ. ჯინჯოლავა მძიმე ავადმყოფია, ყოველივე ზემოთ აღნიშნული შეიძლება ჩაითვალოს არსებითი მნიშვნელობის მქონე გარემოებად, რომელსაც შეუძლია ზეგავლენა მოახდინოს აღკვეთი ღონისძიების შეფარდების მართლზომიერებაზე.
მოცემული გარემოებები, აღმკვეთი ღონისძიების შერჩევისას, ცნობილი და გამოკვლეული არ ყოფილა. ამდენად, ბრალდებულ ჯინჯოლავას შუამდგომლობა ცნობილი იქნეს დაშვებულად."
ჯინჯოლავა რომ მძიმე ავადმყოფი გახლდათ, ეს პირველსავე აღკვეთის ღონისძიებაზე იცოდა მოსამართლე კეკენაძემ. იცოდა ისიც, რომ ჯინჯოლავა, ბრალის წაყენებამდეც, მთელი ერთი წლის მანძილზე, სისტემატიურად თანამშრომლობდა გამოძიებასთან. გამოდის, სასამართლოსთვის აღიარებითი ჩვენება გაცილებით მნიშვნელოვანი ყოფილა, ვიდრე ადამიანის სიცოცხლე. ალბათ, ესეც მათი ,,კეთილი ნების" გამოხატულებაა.
ამის შემდეგ, საქმეში ჩნდება კიდევ ერთი საინტერესო დეტალი.
8 დეკემბერს, ზუგდიდის რაიონული სასამართლოს თავმჯდომარეს, ნატო აკობიას შუამდგომლობით მიმართეს გულნარა ჯინჯოლავას ადვოკატებმა: გიორგი ჭიქაბერიძემ და რევაზ თოფურიამ. ,,შუამდგომლობის ავტორები, საქართველს კონსტიტუციის მე-6 მუხლის მე-2 ნაწილის, მე-7 მუხლის, 42-ე მუხლის I ნაწილი, ადამიანის უფლებათა და ძირითად თავისუფლებათა ევროპული კონვენციის მე-4 პუნქტის, მე-5 მუხლის I პუნქტის ,,გ" ქვეპუნქტის, ევროპული სასამართლოს პროცედურული სამართლის, საქართველოს სსკ-ის მე-2 მუხლის მე-2 ნაწილის, 140-ე და 155-ე მუხლების, ,,კერძო საკუთრების უფლების უზრუნველყოფის ხელშემწყობი ღონისძიებების შესახებ" საქართველოს პარლამენტის დადგენილება მე-3 და მე-5 მუხლების თანახმად, ითხოვენ აღკვეთის ღონისძიების სახით ბრალდებულის მიმართ შეფარდებული გირაოს (2000 ლარის ოდენობით) გაუქმებას და ბრალდებულის მიმართ აღკვეთის ღონისძიების გამოყენებაზე უარის თქმას. მიაჩნიათ, რომ საქართველოს პარლამენტის 2007 წლის 22 ნოემბრის დადგენილება არის ახალი გარემოება, რომელიც არ ყოფილა განხილული 2007 წლის 3 დეკემბერს ზუგდიდის რაიონული სასამართლოს მიერ ბრალდებულ გულნარა ჯინჯოლავას მიმართ აღკვეთის ღონისძიების სახით გირაოს შერჩევისას და იგი გავლენას ახდენს აღკვეთის ღონისძიების შეფარდების მართლზომიერებაზე.?
აღნიშნული შუამდგომლობა არ დაკმაყოფილდა შემდეგი მოტივით:
,,სასამართლოს მიაჩნია, რომ შუამდგომლობის ავტორების მიერ დასახელებული საქართველოს პარლამენტის დადგენილება, მოცემულ შემთხვევაში ვერ ჩაითვლება ახალი გარემოების გამოვლენად, მითუმეტეს იმ პირობებში, როცა მისი გამოცემა და ამოქმედება დროში წინ უსწრებს 2007 წლის 3 დეკემბერს ბრალდებულის მიმართ იმ აღკვეთის ღონისძიების (გირაოს) შერჩევას, რომლის გაუქმებასაც ითხოვენ ბრალდებულის ადვოკატები. რის გამოც გამორიცხული იყო შუამდგომლობაში მითითებულ საკითხზე მსჯელობა სასამართლოს მიერ აღკვეთის ღონისძიების შერჩევისას. ამასთან, სასამართლო ყურადღებას მიაპყრობს იმ გარემოებას, რომ განსახილველ შემთხვევაში არ არის წარმოდგენილი არსებითი მნიშვნელობის მქონე რაიმე ახალი მტკიცებულება, რომელმაც შეიძლება ზეგავლენა მოახდინოს ბრალდებულისათვის აღკვეთის ღონისძიების შეფარდების მართლზომიერებაზე".
ძალიან საინტერესოა, რას გულისხმობდა მოსამართლე, როდესაც შავით თეთრზე წერდა: ,,საქართველოს პარლამენტის დადგენილება მოცემულ შემთხვევაში ვერ ჩაითვლება ახალი გარემოების გამოვლენად, მითუმეტეს იმ პირობებში, როცა მისი გამოცემა და ამოქმედება დროში წინ უსწრებს 2007 წლის 3 დეკემბერს ბრალდებულის მიმართ იმ აღკვეთის ღონისძიების (გირაოს) შერჩევას, რომლის გაუქმებასაც ითხოვენ ბრალდებულის ადვოკატები? (?!)
ეს დადგენილება გულნარა ჯინჯოლავას მიმართ სისხლის სამართლის საქმის აღძვრამდე რომ გამოქვეყნებულიყო, მაშინ ხომ საქმე საერთოდ აღარ აღიძვრებოდა?! კი ბატონო, ,,დროში წინ უსწრებს", კალენდრის მიხედვით, ჯერ 22 ნოემბერია და შემდეგ 3 და 8 დეკემბერი. სწორედ ამ ,,საპატიო" მიზეზის გამო უნდა ყოფილიყო უმაღლესი საკანონმდებლო ორგანოს მიერ მიღებული დადგენილება გასათვალისწინებელი და მხედველობაში მისაღები. სხვათაშორის, პარლამენტში ისიც განგვიმარტეს, რომ მათ მიერ მიღებულ დადგენილებას, კანონის ძალა აქვს. როგორც ჩანს, ,,ვისთვის - როგორ!"
ამ საკითხთან დაკავშირებითაც ვთხოვეთ კომენტარი უზენასი სასამართლოს საზოგადოებასთან ურთიერთობის სამსახურის უფროსს, ნანა ვასაძეს, რომელმაც კვლავ ზუგდიდის სასამართლოს პოზიციაზე დაყრდნობით გაგვიმარტა, ,,მოსამართლემ აღნიშნული გადაწყვეტილება იმ მოტივით მიიღო, რომ შუამდგომლობაში დაყენებული საკითხი საქმის არსებითი განხილვის საგანი გახლდათ და არა აღკვეთის ღონისძიების შეცვლის საფუძველი".
ოღონდ დადგენილებაში, სადაც დაუშვებლად იქნა ცნობილი ბრალდებულის მიმართ აღკვეთის ღონისძიების გაუქმების შესახებ ადვოკატების შუამდგომლობა, ზემოთნახსენები მოტივი, ნახსენებიც არ არის.
პ.ს. ამ საქმის ირგვლივ გამოქვეყნებული პირველი სტატიის შემდეგ, რედაქციას არაერთი ადამიანი დაუკავშირდა, რომლებიც ანალოგიური პრობლემის წინაშე აღმოჩნდნენ. აქვე აღვნიშნავთ, რომ მათი უმრავლესობა, სწორედ სამეგრელოს რეგიონიდან გახლავთ. ,,თავისუფალი გაზეთის" შემდეგ ნომრებში, ამ თემებს კვლავ დეტალურად გავაშუქებთ.
მანამდე კიდევ ერთხელ დავძენთ, რომ ეს დადგენილება ,,საქართველოს პარლამენტმა, კონსტიტუციით დადგენილი საკუთარი განსაკუთრებული უფლების რეალიზაციის საფუძველზე, კერძოდ ქვეყნის საშინაო პოლიტიკის ძირითადი მიმართულებების განსაზღვრის მიზნით მიიღო" და დროა, საკუთარი ქვეყნის უმაღლეს საკანონმდებლო ორგანოს და ასევე საკუთარი ქვეყნის კონსტიტუციას, ცოტა მეტი პატივი ვცეთ.